Profilaktyka – najważniejszy element dbania o zdrowie
Profilaktyka to zapobieganie różnym zagrożeniom zdrowia i życia. Jest ona bardzo ważna, ponieważ działanie profilaktyczne, mogą w szybki sposób wykryć zaburzenia, choroby, które w początkowej fazie nie stanowią większego zagrożenia, jednak z upływem czasu mogą okazać się trudniejsze lub w niektórych przypadkach niemożliwe do zwalczenia.
Profilaktyka zdrowia
Profilaktyka zdrowia to wszystkie działania mające na celu utrzymanie dobrego stanu zdrowia oraz samopoczucia poprzez szybkie wykrywanie i diagnostykę chorób. Możemy zaliczyć do tych działań np. zdrowe odżywianie czy też regularną aktywność fizyczną. Dodatkowym i jednym z najważniejszych narzędzi profilaktyki są podstawowe badania. Kontroli powinny podlegać podstawowe parametr krwi, moczu oraz ciśnienie tętnicze. Profilaktyce podlegają również specjalistyczne badania, które służą do wykrywania najczęstszych groźnych chorób takich jak u kobiet rak piersi czy też szyjki macicy, a u mężczyzn rak prostaty. W tym celu wykonywane są badania USG piersi czy też mammografia, cytologia, badania per rectum u mężczyzn, a także nieraz badania genetyczne.
Profilaktyka wieloetapowa
Mówiąc o profilaktyce można wyróżnić kilka faz:
- Wczesna,
- Pierwotna (I fazy),
- Wtórna (II fazy),
- III fazy.
Profilaktyka wczesna zakłada prowadzenie zdrowego stylu życia, dbanie o dietę, aktywność fizyczną unikanie używek. I faza profilaktyki dotyczy kontroli czynników ryzyka, co oznacza wykonywanie badań, które pomogą wychwycić zmiany w parametrach, które świadczą o procesie tworzenia zmian chorobowych. Profilaktyka wtórna skierowana jest do osób z grupy wyższego ryzyka wystąpienia danych chorób i zakłada wykrycie konkretnej choroby we wczesnym stadium. III faza profilaktyki dotyczy osób z grupy chorób przewlekłych lub niepełnosprawnych. Ma ona na celu zapobieganie nasileniu skutków choroby lub powikłań czy też nawrotom choroby.
Jak rozpocząć profilaktykę zdrowotną?
Pierwszym krokiem, ale równocześnie podstawowym i długofalowym jest podjęcie działań należących do tej wczesnej profilaktyki. Jest to stosowanie się do zdrowego trybu życia. Zatroszczenie się o dietę, aktywność fizyczną, ale również unikanie używek takich jak alkohol i papierosy, a nawet o higienę snu. Są to wszystkie aktywności, które mają za zadanie utrzymać organizm w dobrym stanie zdrowotnym, dzięki unikaniu czynników ryzyka rozwoju chorób. Podczas stosowania wczesnej profilaktyki warto pamiętać o równoczesnym wprowadzeniu działań z pierwotnej profilaktyki. Każda osoba dorosła powyżej 20 roku życia w ramach profilaktyki powinna wykonywać badania laboratoryjne krwi i moczu średnio raz na 3 lata, chyba, że w między czasie doszło do pojawienia się niepokojących objawów, które wymagają wykonania wcześniejszych badań. W przypadku kontroli wyników badań warto skonsultować się z lekarzem rodzinny lub internistą. Można skorzystać z bezpłatnej porady lekarskiej u lekarza rodzinnego lub internisty na NFZ, albo wybrać wizytę u internisty prywatnie (Poznań, ul. Sielska 6- Instytut Mikroekologii). Instytut Mikroekologii w Poznaniu oprócz wizyty u internisty oferuje pomoc dietetyka, który również odgrywa ważną rolę w profilaktyce chorób dietozależnych.
Pamiętaj o profilaktyce i zadbaj o siebie już dziś, bo przecież lepiej zapobiegać niż leczyć.